Proefsleuvenonderzoek

Wat is proefsleuvenonderzoek?

Bij archeologisch onderzoek wordt proefsleuvenonderzoek vaak ingezet om archeologische resten op te sporen (karterend onderzoek) en – vooral – om archeologische resten of vindplaatsen te waarderen (waarderend onderzoek). Archeologische resten kunnen bestaan uit vondsten, maar ook uit grondsporen en muurresten. Proefsleuvenonderzoek is één van de diensten die Transect als archeologisch onderzoeks- en adviesbureau levert.

Is proefsleuvenonderzoek verplicht?

Uiteraard komt niet ieder plangebied voor het graven van proefsleuven in aanmerking. Alleen als uit archeologisch bureauonderzoek of booronderzoek concrete aanwijzingen voor een verhoogde kans op archeologische resten naar voren komt, wordt deze onderzoeksmethode ingezet.

Het is het bevoegd gezag, vaak de gemeente, die bepaalt dat er een proefsleuvenonderzoek moet worden uitgevoerd. Dit gebeurt op basis van het advies uit het voorafgaande archeologisch bureauonderzoek of archeologisch booronderzoek. Een bevoegd gezag mag altijd gemotiveerd afwijken van een advies van een archeologisch onderzoeksbureau.

Hoe verloopt het onderzoek?

Archeologisch proefsleuvenonderzoek bestaat meestal uit het machinaal ontgraven van één of enkele proefsleuven. Op relevante archeologische niveaus wordt gekeken of inderdaad sprake is van – behoudenswaardige – vondsten of grondsporen. Deze worden dan vervolgens ingemeten en beoordeeld. Proefsleuven moeten hiertoe in de praktijk vaak 30 centimeter tot anderhalf meter diep worden aangelegd.

Tenzij u anders verlangt, worden proefsleuven direct na afloop opgevuld en dichtgereden met de uitgekomen grond. De humeuze bovenlaag en diepere lagen houden wij zoveel mogelijk gescheiden en worden ook in de juiste volgorde weer teruggestort. Uiteraard doen wij van te voren ook een Klic-melding om eventuele kabels en leidingen te ontwijken. Wij houden zowel vóór, als tijdens en na het veldwerk goed contact met u, om ervoor te zorgen dat het helemaal naar uw wensen wordt uitgevoerd.

Proefsleuven graven

Vaak moeten proefsleuven circa 7 tot 10 % van een plangebied of bodemingreep beslaan om een representatieve steekproef te verkrijgen. Bij kleine bodemingrepen zal het oppervlak om deze reden relatief groter zijn.

Proefsleuvenonderzoek wordt altijd uitgevoerd op basis van een Programma van Eisen (PvE) dat vóór aanvang van het veldwerk door de gemeente moet zijn goedgekeurd en beoordeeld. Verder moet het onderzoek voldoen aan de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie, versie 4.1 (KNA 4.1). Het onderzoek valt in de KNA 4.1 onder het Inventariserend Veldonderzoek – Proefsleuven (IVO-P, KNA Protocol 4003 Inventariserend Veldonderzoek).

Het onderzoek mag alleen door een hiertoe gecertificeerd archeologisch bureau worden uitgevoerd (BRL 4000 / SIKB), zoals Transect.

Het vervolg op proefsleuvenonderzoek

Blijkt uit het onderzoek dat in het plangebied sprake is van waardevolle of behoudenswaardige archeologische resten (archeologische waarden), dan kan het bevoegd gezag vervolgonderzoek eisen in de vorm van een archeologische opgraving of vervolgmaatregelen in de zin van behoud in situ. In het geval van behoud in situ moet worden aangetoond dat archeologische waarden niet excessief worden verstoord. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door ter hoogte van archeologische waarden te kiezen voor ophoging van het maaiveld of het aanpassen van een palenplan, dan wel een bouwvlak iets op te schuiven.

Het spreekt voor zich dat wij als Transect b.v. graag meedenken in mogelijke maatregelen om archeologische waarden zoveel mogelijk onaangeroerd te laten en hiermee ook hoge kosten in verband met opgraven te vermijden.

Meer informatie of offerte aanvragen?

Heeft u na het lezen van bovenstaand artikel nog vragen of heeft u behoefte aan aanvullende informatie? Bent u benieuwd wat Transect voor u kan betekenen of bent u benieuwd naar de kosten voor proefsleuvenonderzoek? Neem gerust contact met ons op via informatie@transect.nl of telefonisch via 030 762 0705, wij staan u graag te woord.